Zaai tips 02 Mar 2019

Zaai tips

Voor het zaaien van palmen, bananen en andere exoten zijn vaak net wat andere methoden nodig dan het meer gangbare zaaigoed dat je in het tuincentrum kan kopen.

Dit betekent niet dat het veel moeilijker is, waar echter wel rekening mee moet worden gehouden is dat vooral palmzaden soms maanden of zelfs jaren in rust kunnen blijven alvorens te kiemen.

Hoe lang het duurt wisselt per soort en hangt ook af van hoe vers de zaden zijn.

Een goede tip is om te kijken naar de omstandigheden die een plantensoort in de natuur tegen zou komen en wat daar meestal de triggers zijn voor het kiemen.

De volgende methoden worden gebruikt om tegemoet te komen aan een aantal specifieke behoeften in het kiemen van planten:

Scarificeren

Veel zaden hebben een dikke of harde buitenwand waar water en lucht zeker in het begin maar moeilijk door kunnen dringen.

Dit zijn vaak zaden die in de natuur eerst door het spijsverteringsgestel van dieren gaan of worden blootgesteld aan bosbranden zoals diverse Eucalyptus soorten.

Om het kiemingsproces te versnellen kan deze buitenwand van de zaden beschadigd worden zodat water en lucht door kunnen dringen tot het levende binnenste.

Mechanische scarificatie

Voor grote zaden met een houtachtige schil kan deze voorzichtig worden opgevijld met een vijl totdat de vaak gelige of wittige binnenkant zichtbaar wordt.

Kleinere zaden kunnen tussen schuurpapier worden opgewreven totdat het buitenste laagje is doordrongen.

Let hierbij wel op dat je niet te diep gaat en/of het kiempunt beschadigd.

Bij zaden met een vlies of niet al te dikke buitenlaag kan het inkerven met een mes worden gedaan.

Let hierbij op dat je niet te diep gaat en uiteraard dat je niet doorschiet in je eigen vingers.

Thermische scarificatie

Zoals eerder genoemd zijn er planten waarvan de zaden in de natuurlijke situatie pas goed willen kiemen na een bosbrand.

Om dit na te bootsen kunnen deze zaden kortstondig aan vuur worden blootgesteld door er een aansteker of lucifer bij te houden waardoor de buitenste laag verschroeid.

Chemische scarificatie

Voor zaden die van nature vaak met vrucht en al worden opgegeten door dieren is dit de methode die het natuurlijke proces het beste benaderd.

Hiervoor kan een zure substantie worden gebruikt zoals zwavelzuur of zoutzuur waar de zaden voor enkele minuten in kunnen worden ondergedompeld.

Mocht dit niet voor handen zijn is mechanische scarificatie een goed alternatief.

Stratificatie

Sommige zaden moeten eerst een koudeperiode ondergaan alvorens te kunnen kiemen.

Dit geldt vooral voor soorten uit gematigde klimaten.

Deze koude periode is op ieder gewenst moment na te bootsen door de zaden voor enkele weken tot maanden in de koelkast te leggen in een bakje of zakje gevuld met licht vochtig zand.

Zaden die erg gevoelig zijn voor schimmel kunnen ook in spaghnum mos worden gelegd omdat dit een antiseptische werking heeft en de groei van schimmels voorkomt zolang de zaden nog in rust zijn.

Het volgende valt officieel niet onder stratificeren maar heeft wel betrekking op hetzelfde principe.

Ondanks dat de meeste planten uit subtropische en tropische gebieden geen uitgesproken koudeperiode nodig hebben om hun kieming te starten zijn er zeker soorten die baat kunnen hebben bij temperatuurschommelingen.

Vooral veel Musa soorten kiemen beter als de temperatuur grote wisselingen heeft.

Hiermee word in feite de moesson van tropisch Azië nagebootst.

Voor bananenplanten in het wild is dit een logische stap omdat de kans op overleven veel groter is bij het kiemen in de natte moeson dan in de drogere tijd van het jaar.

Eisen aan de grond

Voor het zaaien is het belangrijk onbemeste grond te gebruiken.

Niet alleen omdat de tere kiemwortels kunnen verbranden in te sterk bemeste grond maar ook omdat deze voedingsstoffen de kans op schimmel en bacteriegroei vergroten.

Wanneer het de bedoeling is de zaailingen die opkomen in dezelfde kweekbak verder te kweken totdat ze een goed handelbaar formaat hebben is het belangrijk te kijken naar de diepte van deze bak.

Veel soorten palmen en bomen hebben de neiging vaak nog voor het bovengrondse deel volledig zichtbaar is een lange penwortel naar beneden te zenden die zich diep in de grond verankerd.

Om deze zich goed te laten ontwikkelen moet de pot enige diepte hebben.

Deze diepte wisselt per soort.

In het geval van palmen bijvoorbeeld hebben de meeste Trachycarpus soorten voor hun eerste levensmaanden voldoende aan 10 tot 15 cm diepe grond terwijl een Bismarckia nobilis eerder 30 cm nodig heeft.

Gebrek aan wortelruimte kan er voor zorgen dat de kiemblaadje als een soort van kurkentrekker gaan groeien in plaats van mooi recht.

Ook kan de groeisnelheid negatief worden beïnvloed.

Vond je dit artikel nuttig laat het ons dan weten.

Ook suggesties voor andere plant gerelateerde onderwerpen die je hier graag behandeld ziet zijn welkom.

Met vriendelijke groet,

Robin van Gorp